Men weet dat de Romeinen zich gehuisvest hadden in Halder. De heuvel van de Wijngaardsberg zou een grafheuvel kunnen zijn van een Romeise overste maar vondsten daarvan zijn nooit gedaan. Dat het later een motteburgt is geweest wordt betwijfeld. Logischer is dat het een aanlegplaats voor boten was omdat noordelijk ervan een weg lag.
Aarden heuvels eroderen weg maar misschien heeft Maurits tijdens het beleg in 1601 en 1603 of Vrederik hendrik in 1629 de heuvel opgehoogd om als uitkijkpost dienst te doen.

Antonius van Gils, president van het Groot Seminarie op Nieuw-Herlaar, schreef op 20 februari 1806 in zijn dagboek over de bouw van een serre bij het seminarie: “Men begon (zij het onwettig) zand aan te voeren van de nabijgelegen Wijngaerdberg, een heuvel (tumulus) vlak bij de oostzijde van het seminarie ongeveer bij de graanmolen; in 1806 had men immers een nieuwe serre gebouwd langs de Dommel in de buurt van de Wijngaardsberg, terwijl de Dommel er vlakbij tussendoor stroomde. De heuvel schijnt het werk te zijn van vroegere soldaten, misschien van Romeinen, opgericht als gedenkteken voor een of andere krijgsoverste. Maar het is al zover, dat de heuvel binnen korte tijd verdwenen zal zijn, daar aan alle zijden zand vandaar is weggevoerd naar allerlei richtingen. Toen het seminarie hier werd opgericht (1799), was het nog een gave ronde heuvel, ongeveer 30 voet hoog en met een middellijn van wel 180 voeten; er was een omheining (wal) omheen van ongeveer 5 voet breed en 8 voet hoog, geheel begroeid met struiken en hakhout”.

Op de afbeelding hieronder van de kaart die als laatste in dit stuk is afgebeeld staat nog net de Wijngaardsberg. Vandaar dat vrij exact is te bepalen waar die heeft gelegen.

Op de onderstaande kaart is de Wijngaartsberg nog net aangegeven. ↓